Jerryt van den Born begeleid controllers, managers en andere spelers in organisaties bij hun reis naar ander gedrag. Voor Noorderlink verzorgt hij de training 'Financiën voor non-financials'. In 12 vragen vertelt hij over financiën, de training en zichzelf.

1. Waarom krijgen zoveel mensen bij het woord 'jaarverslag' of 'begroting' direct de neiging om hard weg te rennen?

Veel van dit soort “producten” komen voort uit processen die we doen uit gewoonte en voelen als corvee. Waarom we deze maken en wat we daarmee beogen is vaak uit het oog geraakt. Er is niks leuks meer aan en het geeft geen energie meer. We maken ze deels voor “de buhne”. En daarmee is het zinloos werk geworden. Het blog dat ik hier ooit over schreef ging viraal: https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6897117774007603200/

2. Wie is Jerryt van den Born. Kun je iets over jezelf vertellen en hoe je in dit vak terecht bent gekomen.

Ik vond de beta-vakken makkelijk en economie vond ik leuk maar veel studies waren mij te technisch of wiskundig. Dus studeerde ik bedrijfskunde. Daarna zoek je een passende baan en ben ik het controllersvak ingerold. Daarnaast kom ik uit een onderwijsnest en heb ik altijd geroepen dat ik dat niet ging doen…

3. ‘Jerryt is als geen ander in staat complexe financiële materie over te brengen op anderen.’ Ontdekte je dat door dat je trainingen ging geven of ging je juist om die reden trainingen geven?

Toen ik vroeger op scouting zat merkte ik al dat ik goed ben ik dingen uitleggen en zoek naar manieren om bij mensen het op hun leefwereld aan te laten sluiten. Ik leg ook altijd de regels van een bordspel uit. Toen ik vervolgens bij Deloitte trainingen ging geven aan jonge collega’s kwam dit allemaal bij elkaar.

4. Wat is het grootste misverstand dat non-financials hebben over hun financiële collega's?

Dat die het zelf allemaal wel snappen.

5. Je hoort vaak dat finance een eigen taal heeft. Als je deelnemers na deze training terugkomen op hun afdeling, welk woord of begrip begrijpen ze dan eindelijk écht als de controller het noemt?

Dat zijn er gelukkig meer, maar de meest taaie is toch wel “afschrijvingen”

6. Je leert om 'zelfverzekerd mee te praten'. Heb je een voorbeeld van een situatie waarin een deelnemer na de training dacht: 'Ha! Nu snap ik eindelijk waarom die investering werd afgewezen (of juist goedgekeurd)’?

Iemand snapte een mail van een controller niet die als casus werd ingebracht, wat dat vooral opleverde was het inzicht dat ik hem ook niet snapte en dat het dus niet aan de deelnemer zelf lag…

7. De training behandelt ook het lezen van een jaarrekening. Ik zie dan vooral heel veel cijfertjes. Hoe leer jij mensen om daar doorheen te kijken en het verhaal achter die cijfers te zien?

Ik neem mensen mee in de structuur die in de jaarrekening zit, de logica achter de overzichten en hoe je dit moet lezen (dit is namelijk terug te brengen tot 3 belangrijke overzichten). Dit doen we heel stapsgewijs zodat de uiteindelijke jaarrekening niet meer als een doolhof voelt en mensen dat durven te lezen. Vervolgens merken ze dat het eigenlijk wel meevalt en vanuit daar kunnen mensen vragen gaan stellen, en zo kom je achter het verhaal.

8. Een belangrijk onderdeel is de Planning & Control-cyclus . Kun je uitleggen wat die cyclus precies inhoudt en wat belangrijk is om daarover te weten?

Dat is het belangrijkste instrument dat controllers inzetten. Daar komen onder andere de begroting, dashboards en de jaarrekening uit voort. Tijdens de training zoomen we uit en gaan we in op wat we beogen met dit instrument en waarom het vaak als “zinloos” ervaren wordt. Vervolgens geef ik ook wat concrete tips om het een stuk leuker en effectiever te maken! Dezelfde trainingsdag geef ik ook vaak aan controllers, wat het belangrijkste is dat die vaak dezelfde frustraties ervaren als de collega’s.

9. Stel, ik ben projectleider of teammanager en ik wil dolgraag budget voor een nieuw plan. Wat is de 'gouden tip' die deelnemers leren om hun businesscase zo op te bouwen dat de directie bijna geen 'nee' meer kan zeggen?

Financiën is een randvoorwaarde, die moet je op orde hebben, en betrek er vooral controllers bij om je daarbij te helpen als je dat lastig vind. Maar uiteindelijk gaat het altijd om andere redenen waarom we ja of nee zeggen. Ik heb zat besluiten gezien die qua financiën niet logisch waren, maar wel genomen werden. Mensen sturen uiteindelijk meer op emotie en intuïtie dan op cijfers.

10. Zijn mensen ook bang dat ze na deze training ineens boekhouder moeten worden? Kun je ze geruststellen: wat hoeven ze na deze dagen gelukkig niet te kunnen?

Veel mensen zijn wel bang dat het saaie en droge dagen gaan worden, en krijgen ook vaak “succes gewenst!” mee van het thuisfront. Mijn belofte is dat het echt leuke dagen zijn, dat is mij zelfs online gelukt. Verder worden mensen echt niet in 3 dagen financial, dat vak is er met een reden, maar hoe met die collega’s beter samen te werken zit zeker in de mogelijkheden.

11. Als je financiën zou moeten vergelijken met een huishoudelijk apparaat of een stuk gereedschap, wat is het dan volgens jou? En waarom is het onmisbaar in je gereedschapskist?

Misschien niet helemaal antwoord op de vraag, maar het interessante is dat heel veel mensen thuis wel gewoon hun financiën snappen, hypotheken afsluiten, budgetten beheren, etc. De stap van de situatie thuis naar het werk is echt veel kleiner dan mensen denken. En als ik dan toch een vergelijking moet maken: een zakmes. Je kunt prima door het leven komen zonder, maar er zijn heel veel momenten dat het eigenlijk super van pas komt en het past in je zak dus je hebt het altijd bij je.

12. Is er nog iets anders dat je kwijt zou willen?

Deze training richt zich op de non-financials, dat is nodig (en leuk om te doen). Ik denk echter dat er aan de andere kant nog meer nodig is. De controllers gaan het niet redden als ze zich blijven richten op de cijfers en rapportages. Dat wordt met grote stappen geautomatiseerd en het risico bestaat dat controllers overbodig worden. Met mijn initiatief www.controllersvandetoekomst.nl probeer ik de controllers van Noord-Nederland de mogelijkheid te bieden zich zo te ontwikkelen dat ze van toegevoegde waarde blijven. Daar komt mijn liefde voor het vak en de ontwikkeling van professionals nog meer samen.