Een aantal jaar geleden bescheurde ik mij om een functie van de website van Coolblue. Vraag me niet hoe ik dit weet, maar wanneer je op hun website zoekt naar een vibrator, dan gaat je scherm trillen! Hilarisch, vond ik. Ik vond het nog leuker worden toen ik besefte dat een medewerker van Coolblue een vergadering in is gelopen, z’n hand op stak en zei: ‘’Ik heb een idee!’’ ‘’Stel je voor dat een verloren klant of verdwaalde single op zoek is naar een vibrator, zullen we dan het scherm laten trillen?’’ Waarop zijn baas of leidinggevende gezegd heeft: ‘’Goed idee! Dat ik daar zelf niet aan gedacht heb!’’

De kracht van een slecht idee

Misschien heb ik een rijke fantasie maar ik stel me voor dat het toch ongeveer zo moet zijn gegaan. Mensen die mij kennen weten dat ik vaak predik over de kracht van een slecht idee. Twee jaar geleden bracht ik een boek uit over hoe slechte ideeën en absurde gedachte-experimenten kunnen leiden tot creatieve en ludieke ingevingen. En over slechte ideeën gesproken: een slecht idee bedenken kan iedereen. Dat is niet zo moeilijk. Maar het is best lastig om een ‘goed idee’ voor te dragen. Al helemaal wanneer je weet dat men hier iets van kan gaan vinden omdat het idee misschien iets ‘buiten de gebaande kaders’ is. Niet volgens de ‘norm’.

Impressiemanagement

Amy Edmondson, expert over Psychologische Veiligheid, noemt het fenomeen ‘impressiemanagement’. We willen allemaal een goede indruk achterlaten. Op ons werk en stiekem ook daarbuiten. In haar woorden: ‘’Niemand gaat in de ochtend naar het werk en heeft zin om daar dom en incompetent over te komen’’. Nou ja, we kennen allemaal wel één collega waarvan we denken, die wel! ;)

Maar we willen in het leven nu eenmaal een goede indruk achterlaten. En de grap is dat dit niet ingewikkeld is, want:

• als je niet dom wil overkomen, stel je geen vragen;
• en als je niet incompetent wil overkomen, doe je geen dingen die fout kunnen gaan.

Op die manier houden we onszelf veilig en houden een goede impressie in stand.

Psychologische veiligheid: een vrije, creatieve bedrijfscultuuur

We kennen Coolblue waarschijnlijk allemaal als een leuk bedrijf met creatieve uitingen. Maar ik geloof dat dit niet alleen komt omdat de mensen daar zo creatief zijn. Het komt ook omdat er blijkbaar een cultuur is waarin een absurde gedachte zoals die in deze video serieus genomen wordt. Begrijp me niet verkeerd: ik geloof niet dat alles altijd leuk en grappig moet zijn. We hoeven niet elke dag te leven alsof het onze laatste is. Maar ik vind wel dat we iets vaker mogen leven alsof het onze eerste is. En dat begint in de cultuur.

Maar hoe dan? Nou zo:

• Geef radicaal ruimte aan gekke ideeën

Bedenk manieren waarop collega’s ál hun ideeën kunnen delen, of ze nu goed of slecht zijn. Maak bijvoorbeeld een ideeënmuur waar iedereen notities op kan plakken, of zet een brievenbus neer voor suggesties. Het gaat erom dat je een norm creëert waarin iedereen durft mee te denken. Je kunt er zelfs een spelelement van maken bij de koffieautomaat, of een brainstormsessie organiseren waarin geen enkel idee wordt beoordeeld.

Hiermee geef je iedereen toestemming om onconventioneel te denken, zonder angst voor kritiek. Mensen durven zichzelf zo wat minder serieus te nemen – vaak de eerste stap richting echt goede ideeën. Zorg dus voor een cultuur waarin humor en absurditeit niet als onprofessioneel worden gezien, maar juist het denken stimuleren en creatieve blokkades doorbreken.

• Mensen mogen fouten maken, duh!

Natuurlijk mogen mensen fouten maken (duh!). Sterker nog, zeg het gerust hardop: "Fouten maken móét!" Dat is niet omdat elke fout op zich zo waardevol is of alleen maar omdat je ervan leert. Het is vooral omdat je zo ruimte geeft aan ideeën die anders onuitgesproken blijven of nooit worden getest.

Weten collega’s dat ze fouten mogen maken, dan durven ze meer te experimenteren. Zo ontstaat een cultuur waarin leren centraal staat. Richt je dus niet alleen op het eindresultaat, maar geef ook feedback op het proces.

• Lead by example

Als leidinggevende is het belangrijk dat je zélf het voortouw neemt. Stel je kwetsbaar op door ook eens een onconventioneel idee te delen. Laat daarbij zien dat bij jou echt niet alles in één keer perfect gaat. Daarmee geef je het signaal dat risico’s nemen oké is en dat fouten maken heel menselijk is. Zo moedig je anderen aan om hetzelfde te doen. Bonus: je wordt er ook nog eens sympathieker en toegankelijker door voor je collega’s. (Mocht je dat niet al zijn, natuurlijk…) Win-win!

Zo… Ik ga weer zoeken naar verborgen ‘easter eggs’ op de website van Coolblue. Ga jij even kijken of die trilfunctie nog werkt? (Als je dat niet al direct gedaan had…)

Groetjes, oɔı̣ꓤ

Even voorstellen: Mijn naam is Rico Bakker en ik ben spreker over creativiteit en auteur van het boek ‘De kracht van een slecht idee’. In de rubriek 'Groetjes oɔı̣ꓤ' deel ik hier af en toe een gastblog in samenwerking met Noorderlink. Voel je vrij om mij te volgen. Dat kan bijvoorbeeld via LinkedIn of via Instagram .