Student en Goeroe

Op mijn eerste stagedag bij Noorderlink ben ik uitgenodigd om diezelfde avond mee te gaan naar de ´Goeroe´ bijeenkomst met als thema: strategische personeelsplanning en de ontwikkelingen op de Noordelijke arbeidsmarkt.

Ontwikkelingen arbeidsmarkt
Op deze avond waren er drie ‘goeroes’ aanwezig, namelijk Jouke van Dijk (RUG), Mark Vletter (Voys) en Erik Oosterveld (UWV). Er zijn verschillende ontwikkelingen besproken die van invloed zijn op de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld het thema vergrijzing. Zo zullen de komende 15 jaar 150.000 mensen met pensioen gaan. Vooral binnen de overheid en het onderwijs is de vergrijzing sterk aanwezig.

Ook andere onderwerpen die van grote invloed zijn komen naar voren: digitalisering, hogere opleidingseisen en verschuiving van competenties. ‘De arbeidsmarkt van na de recessie is een geheel andere dan die ervoor!’ zie ik op een sheet staan van het UWV. Ook ik heb al te maken met dergelijke ontwikkelingen. Na meer dan dertig sollicitaties en acht gesprekken is het dan eindelijk gelukt om een organisatie te vinden waar ik kan afstuderen. Of er is geen behoefte aan een afstudeerder, of er is sprake van veel concurrentie (mijn medestudenten). Ik denk weer terug aan de tijd dat ik een jaar of vijftien ben en overal waar ik op solliciteerde aan het werk kon. Misschien dat ik een bijbaantje niet helemaal kan vergelijken met het ‘echte volwassen’ werkleven, maar ik snap wel een beetje hoe het voelt en wat voor impact het kan hebben.

Een leven lang leren
‘Twee tot drie miljoen banen verdwijnen’ wordt er gezegd. Daar schrik ik wel van. Vooral op MBO niveau 2 en 3 verdwijnen veel banen. De tijd dat je leert voor een bepaald beroep en dit je hele leven zult blijven doen is voorbij. Om te kunnen blijven meedoen met de steeds veranderende arbeidsmarkt is het belangrijk om te worden opgeleid voor je loopbaan. Een leven lang leren. Ik snap het idee hierachter. Er komt een sheet in beeld over welke competenties en vaardigheden wij, als medewerkers, moeten beschikken nu en in de toekomst. Ik zie een hele lijst voorbij komen. Kritisch denken, creatief denken, zelfregulering, samenwerken en nog veel meer. Dit doet me denken aan vacatureteksten op bijvoorbeeld social media. Het valt mij op dat er vooral aandacht wordt geschonken aan eisen waar de kandidaat aan moet voldoen. Dan zie ik dezelfde vaardigheden voorbij komen. En elke keer denk ik weer: wat krijg ik er voor terug? Wat bieden jullie mij? Vaak wordt er amper wat genoemd of zelfs helemaal achterwege gelaten. Dan denk ik toch al gauw, laat maar zitten. “Als er al iemand is die voldoet aan de lange lijst met eisen, zal deze persoon dan wel solliciteren?”, vraag ik mij dan af.

Mismatch
Ik heb een situatie meegemaakt waarbij een vacature open stond die maar niet kon worden ingevuld. In eerste instantie vond ik dit vreemd, gezien de vele werklozen. Toen begon ik te begrijpen waarom dit was. Er werd gevraagd naar een net afgestudeerde starter op de arbeidsmarkt, maar hij of zij moest wel beschikken over aantoonbare leidinggevende kwaliteiten (en nog een hele lijst met andere vaardigheden). Uit de eerste sollicitatieronde is er een net afgestudeerde kandidaat naar voren gekomen. Deze kandidaat werd via een extern bureau een assessment voorgelegd. Uit het assessment kwam een bovengemiddeld niveau naar voren, de persoon scoorde erg goed. Op één onderdeel na, het leidinggeven. Hij is niet aangenomen. De kandidaat heeft aangegeven dat in zijn HBO opleiding dit onderdeel nergens in terug komt en het nooit heeft kunnen oefenen, laat staan ervaring mee kan hebben. Bovendien is het getest door middel van een rollenspel dat een kwartier heeft geduurd. De kandidaat was erg verrast door de afwijzing, hij geeft aan dat geen enkele afgestudeerde student hier aan kan voldoen. Het was voor mij meteen duidelijk dat de juiste kandidaat met de functie eisen zoals het was geformuleerd niet zou bestaan. Echter werd dit pas na een jaar (en meerdere sollicitatierondes) duidelijk voor de top van de organisatie.

Klaar voor de toekomst
Waar ik heel sterk in geloof is wat Mark Vletter deze avond zei over ons mensen. Wij zijn nog niet klaar voor alle veranderingen, met name op het gebied van technologie. Mensen groeien onvoldoende mee met de sterk veranderende wereld. We begrijpen vaak niet waarom bepaalde beslissingen binnen organisaties worden genomen, waarom dingen moeten veranderen. Wat goed is moet zo blijven hoor ik vaak van medewerkers. En toch moeten we veranderen en aan een lange lijst met eisen voldoen om met de tijd te kunnen meegaan. Ik vind het niet vreemd dat er een mismatch is ontstaan tussen vraag en aanbod. Als ik kijk naar mijn opleiding vind ik dat er te vaak een ideaalbeeld wordt geschetst. Er wordt amper aandacht besteed aan de huidige arbeidsmarkt, welke ontwikkelingen er gaande zijn, wat er speelt. De opleiding probeert zo veel mogelijk mee te geven over de verschillende facetten van HRM en geeft vooral een beeld hoe het in de ideale situatie zou zijn. Er wordt te weinig gedacht aan de toekomst. Hoe zal dit gaan binnen andere opleidingen? Volgens Mark speelt binnen organisaties veiligheid een belangrijke rol. Het draait om vertrouwen en transparantie. Mensen raken in paniek wanneer ze zich zorgen maken en maken hierdoor de verkeerde beslissing. Om dit te voorkomen zullen mensen op de hoogte moeten zijn van alles wat er speelt en goed voorbereid op wat er gaat komen. Ik kan me hier heel goed in vinden. Hierdoor kunnen zowel werkgever als werknemer maatregelen treffen. Ook opleidingen zullen hier voldoende aandacht aan moeten schenken. Ik vind het erg belangrijk om als aanstaande HR professional te weten wat mij te wachten staat. Maar ook voor alle andere beroepen is dit belangrijk.

Uitnodiging
Mijn onderzoek zal zich richten op de vraag wat organisaties kunnen doen om bij medewerkers vroegtijdig bewustwording te creëren dat functies (op termijn) gaan verdwijnen.

Graag wil ik u uitnodigen om met mij in gesprek te gaan over dit onderwerp. Ik ben erg benieuwd naar de manier waarop uw organisatie invulling geeft aan het onderwerp. U kunt mij bereiken op het nummer 0639875005 of het e-mailadres .

door Anouk Rozendal, afstudeerder Human Resource Management, Hanzehogeschool Groningen.